Chế tạo ghế - chi phí tốn kém bậc nhất khi sản xuất ôtô

Ghế là vật dụng khá đơn thuần trong suy nghĩ của mọi người, nhưng các nhà sản xuất ôtô thì không nghĩ vậy. Khi xem xe, hầu hết khách hàng bị quyến rũ bởi phong cách thiết kế, sức mạnh động cơ hay dấu ấn thương hiệu. Nhưng, bạn sẽ rời đi nhanh chóng nếu ghế trên xe không ưng ý, NYTimes viết.

Ghế tốt giúp mang lại sự an toàn, thoải mái khi lái xe và thậm chí có thể nâng cao khả năng tiết kiệm nhiên liệu. Khi mà ngoại thất được coi là lý do để bắt đầu cuộc đàm phán mua xe, thì một chiếc ghế hoàn hảo và hợp mắt là điều kiện để chốt hợp đồng.

Ghế tùy chọn Perfection Position của Lincoln, giá 1.500 USD.

Theo nghiên cứu của Havard Heath Watch (tạp chí sức khỏe của Đại học Havard, Mỹ), mỗi lái xe điển hình dành tới gần 38.000 giờ ngồi sau vô-lăng trong cả quãng đời, vượt qua khoảng 1,287 triệu km.

Chi phí để sản xuất ghế tốn kém thứ hai chỉ sau động cơ. Công việc này dành cho các nhà cung cấp như Adient, Faurecia và Lear. Các công ty này có những nhà thiết kế, nhà hóa học, các chuyên gia công thái học, thợ luyện kim, nghệ nhân cùng với các kỹ sư y sinh và phần mềm để mang đến các giải pháp tối ưu nhất cho các hãng xe.

Hợp đồng giữa hãng xe và nhà cung ứng không được tiết lộ, vì vậy khách hàng sẽ không biết ai đã làm ghế cho xe của họ. Các hãng xe cung cấp một số thông tin nền gồm cả phác thảo, ngân sách, sau một thời gian sẽ được trả một sản phẩm theo như yêu cầu.

Ray Scott, giám đốc điều hành của Lear cho biết: "Gần đây chúng tôi đã giúp khách hàng giảm khối lượng ghế ngồi của xe bán tải bằng cách thay thế các thành phần kim loại bằng vật liệu mới". "Nó giúp cho các công ty ôtô đạt được mục tiêu giảm cân." Xe nhẹ hơn sẽ có hiệu suất cao hơn.

Sự thoải mái được nhiều người dùng quan tâm nhất. Tom Voelk, cây viết của NYTimes cho biết, vợ anh không biết gì về xe, từ hãng xe phổ thông như Buick cho đến hạng sang là Jaguar. Nhưng gần đây, cô bắt đầu chú ý để một nhãn hiệu với đôi mắt nhắm nghiền. "Đây là xe Honda phải không?", cô ấy thốt lên với vẻ mặt cau có khi ngồi vào chiếc Accord hay Civic. Loại ghế chỉ có đệm đơn giản tỏ ra không thu hút cô.

Honda đã cải tiến ghế, nhưng hãng xe Nhật Bản vẫn mất đi sức hút với cô.

Các công ty xe hơi tiết lộ, nếu một khách hàng tiềm năng cảm thấy không thoải mái, việc bán xe cho vị khách này là thất bại, dù chiếc xe có đặc biệt thế nào đi nữa. Rất ít xe thiết kế năm chỗ có thể làm hài lòng được một cầu thủ bóng bầu dục có chiều cao lên tới 1m93.

Khi Nissan nghiêm túc cải thiện ghế, hãng đã xem xét dữ liệu được NASA thu thập về hình dạng cột sống của con người trong không gian. Về lý thuyết, vặn lưng trong tư thế trung lập này làm giảm sự mệt mỏi khi ngồi. Ghế Không trọng lượng (Zero Gravity) được giới thiệu trên Nissan Altima năm 2013 đã ghi điểm với các khách hàng hơn so với những chiếc xe đầu tiên.

"Không trọng lượng không đơn thuần chỉ là một từ phổ biến", Chris Reed, phó chủ thịch về kỹ thuật nền tảng và công nghệ của Nissan cho biết. "Mọi người thực sự cảm nhận được. Những thử nghiệm của chúng tôi trong việc phát triển xe kéo dài tới 8.000 km trên ghế, đó là một cải tiến vững chắc".

Trước đây, các chủ xe hiếm khi nghĩ về sự thoải mái. Tuy nhiên, hãng vẫn cân nhắc điều chỉnh độ dài đệm, hai bên hông và thắt lưng. Tất cả đều làm cho chi phí sản xuất tăng lên. Một ví dụ điển hình là tùy chọn ghế cao cấp Perfect Position trên xe Lincoln có giá tới 1.500 USD với 30 điểm điều chỉnh ghế và massage.

Một chiếc ghế trước đơn giản được cấu tạo từ khoảng 200 chi tiết, và con số này có thể tăng lên tới 700. Chúng có thể trượt, gập, nâng, xoay, nghiêng hoặc có thể được gập phẳng xuống sàn xe để tạo ra không gian để đồ. Cơ cấu đường ray phía dưới được thiết kế để giữ ghế không bị nhão.

Thiết kế ghế phải tích hợp với giao diện bảng điều khiển và nút bấm trên cánh cửa. Tùy vào chi phí và độ phức tạp, mỗi chiếc ghế khi hoàn thành phải đảm bảo từ 1.700 đến 3.000 tiêu chí khác nhau bao gồm phong cách, độ bền, khả năng tái chế, sự thoải mái, thông số kỹ thuật an toàn và các tính năng như sưởi và sấy.

Giờ đây, ghế trở thành một vật tương tác nhiều với người ngồi. Mercedes có các bộ phận gắn bên hông ghế, giúp tiếp nhận thông tin qua đó giúp cho việc điều khiển ghế của người ngồi được chính xác. Đệm ghế trên xe Cadillac thì rung lên để cảnh báo khi chiếc xe bị trượt, mất kiểm soát. Rolls-Royce và Bentley từ lâu đã trang bị chức năng massage. Chức năng này trên chiếc Cadillac XT4 cũng được bổ sung như là một trang bị tùy chọn. Trong khi đó, chiếc Nissan Kicks tích hợp hệ thống loa Bose trong tựa đầu người lái.

Loa Bose trên tựa đầu ghế xe Nissan Kicks.

Công nghệ chỉnh hình và vật liệu tiên tiến đã cải tiến chức năng của một chiếc ghế cơ bản ở phần đầu và vai, phát triển theo cách mà thời kỳ bùng nổ dân số từng diễn ra. Cho đến giữa thập niên 50, những chiếc xe Mỹ cơ bản được trang bị một băng ghế dài ngay sau vô-lăng với phần lưng thấp đáng báo động trong nhiều thập kỷ. Loại ghế này giúp các cặp đôi ôm ốp nhau như trong các bộ phim, nhưng không hỗ trợ tốt để lái xe, dây an toàn hoặc bảo vệ đầu.

Trong khi đó, những người lính trở về từ Thế chiến II thích những chiếc xe thể thao châu Âu với ghế riêng lẻ. Vì thế, Chevrolet đã lắp ghế đơn cho chiếc Corvette đầu tiên và Ford cũng áp dụng điều này cho chiếc Thunderbird. Đến giữa những năm 1960, kiểu ghế liền dần bị thay thế, như trên những chiếc Camaro, Mustang hay GTO thời kỳ này.

Nhưng những chiếc "ghế xô" (ghế xe đua thể thao) xuất hiện trước đó thường nhỏ hơn những băng ghế mini. Điều này thay đổi vào năm 1965, khi Recado, công ty bắt đầu với việc sản xuất ghế băng cho Fedinand Porsche, sản xuất những chiếc ghế lái thể thao với phần hông hai bên cao hơn đáng kể. Hình dáng ghế mà hiện nay chúng ta vẫn nghĩ là không quan trọng thực chất lại giúp cho lái xe ổn định khi vào những khúc cua khó. Những người mê tốc độ đã thay ghế nguyên bản của xe bằng chiếc ghế Recado, và ngành công nghiệp ôtô thế giới cũng chấp nhận điều này.

Recado, bây giờ trở thành một phần của Adient, vẫn tiếp tục phát triển và sản xuất ghế cho những người đam mê lái, các tay đua, các tài xế xe tải hay thậm chí là dành cho các hãng hàng không. CEO của Recado, ông Martin Klein chia sẻ: "Ghế không phải là một phần của nội thất xe. Đó là một thành phần cốt lõi cung cấp khả năng kiểm soát đối với chiếc xe, cho phép tài xế và chiếc xe có thể hòa làm một". Ông cũng nhấn mạnh: "Chúng tôi muốn khách hàng ngồi trong ghế, chứ không phải ngồi trên ghế".

Các nhà sản xuất ôtô tỏ ra thích thú với việc khai tử băng ghế trước, vì họ có thể tiết kiệm chi phí sản xuất túi khí trước để bảo vệ cho cả ba hành khách.

Hiện nay, để gia tăng sự an toàn, ghế được thiết kế đủ sức để bảo vệ cho phần lưng trước một vụ va chạm từ phía sau.

Xe Volvo được các chuyên gia đánh giá là có những chiếc ghế thoải mái nhất. Hãng xe này còn được cấp bằng sáng chế cho thứ mà nhiều người cho là không quan trọng - dây đai an toàn ba điểm. Kể từ năm 1959, đây là trang bị tiêu chuẩn bắt buộc trên mỗi chiếc xe Volvo. Ngày nay, hãng xe Thụy Điển còn sáng tạo thêm loại ghế ngồi nâng cao dành riêng cho trẻ em ở hàng ghế sau.

Hầu hết mọi người nghĩ rằng, vùng hấp thụ lực trên xe thường nằm ở phía trước hoặc phía sau. Malin Ekholm, phó chủ tịch Trung tâm An toàn Volvo chỉ ra rằng ghế trên xe còn có vùng hấp thụ dọc. "Trong trường hợp bạn bị mất lái ra khỏi đường, chúng tôi muốn làm được nhiều hơn thế", ông Ekholm nói. "Lực cực đại trong những tai nạn như vậy vượt quá giới hạn chịu đựng của cột sống con người. Vì thế, vùng hấp thụ được thiết kế để giảm hoặc loại bỏ các chấn thương cột sống."

Công nghệ ConfigurE-Plus của Lear cho phép nhiều tùy chỉnh ở ghế, hướng tới xe tự lái.

Tại Lear, Scott hy vọng rằng ghế sẽ trở thành thiết bị thông minh. Ông chia sẻ: "Ghế Intu mới của chúng tôi là hệ thống thông minh đầu tiên trên thế giới sử dụng cảm biến và các tính năng thông minh".

Cảm biến tích hợp trong ghế có thể tiếp nhận dữ liệu của người lái. Sau đó cung cấp thông tin cho xe để có thể cảnh báo bằng âm thanh, rung, hình ảnh nếu phát hiện lái xe buồn ngủ hoặc mất tập trung. "Người ngồi cũng có thể điều chỉnh để chiếc ghế phù hợp với kích thước, vị trí ngồi theo mong muốn của mình", Scott nói thêm.

Khi công nghệ lái xe tự động đang ngày càng được cải tiến, không gian khoang lái chắc chắn sẽ thay đổi theo. Có thể các hàng phía trước hoặc giữa sẽ quay đối diện với ghế sau, giúp mọi người trò chuyện với nhau thuận tiện hơn. Nếu không, ít nhất những chiếc ghế sẽ có độ ngả tốt hơn nếu tài xế buồn ngủ (nếu chiếc xe có thể duy trì). Điều này có nghĩa vị trí đặt túi khí phải thay đổi, thiết kế lại để phù hợp hơn với chỗ ngồi.

Tại Lear, một công nghệ mới được phát triển, gọi là ConfigurE-Plus nhắm đến đối tượng là xe tự lái. Đó là một hệ thống ghế ở hàng sau được hỗ trợ có thể tùy chỉnh, cá nhân hóa với các cấu hình khác nhau, gồm sưởi ghế, làm mát và cổng sạc cho các thiết bị điện tử. Phiên bản sử dụng điện của ConfigurE-Plus sẽ xuất hiện vào năm 2020 với một "nhà sản xuất ôtô lớn của châu Âu", Lear nói.

Các chuyên gia cho rằng nên tìm chiếc xe có phần đệm đủ dài cho đùi của người lái, vì đây là nơi chịu tới 60% sức nặng cơ thể. Loại mềm sẽ có tác dụng trong 15 phút lái thử xe, tuy nhiên loại cứng hơn sẽ hỗ trợ tốt nhất cho vấn đề thể chất khi đi hành trình dài.

Anh Vũ (theo New York Times )