Cho đến ngày nay, dược thảo vẫn là “kênh” quan trọng dù y học hiện đại đã có những bước tiến mới, cho ra những dược phẩm hiệu quả cao.
Tuy trải qua hàng ngàn năm thăng trầm của lịch sử, con người ở thời kỳ nào cũng mong muốn sung mãn về sức khỏe nói chung, sức khỏe tình dục nói riêng. Ngoài việc rèn luyện thân thể bằng những động tác thể dục, hay các bài tập dưỡng sinh, nghỉ ngơi đầy đủ và hợp lý, con người còn tìm đến những dược thảo (cả những động vật, khoáng chất làm thuốc nữa) để mong khỏe trong chăn gối phòng the.
Phong phú, nhiều huyền thoại
Một câu chuyện nhuốm màu huyền thoại:
Võ Tắc Thiên lúc về già, khả năng sinh lý giảm, cho mời ngự y đến để nghiên cứu, tìm thuốc “hồi xuân”. Ngự y đã tìm và chế thuốc mang dâng nữ hoàng. Võ Hậu hàng ngày dùng thuốc “hồi xuân” và vô cùng hài lòng vì hiệu quả thật bất ngờ.
Thời đó, quan Thái thú Lã Cung Đại đã 70 tuổi chưa có con vì bất lực, đã dùng bài thuốc “hồi xuân” học lỏm được của Võ hậu mà sinh được 3 con trai. Số thuốc chưa dùng ông bèn vứt ra vườn, ai ngờ có con gà trống chạy đến mổ thuốc ăn sạch, ăn xong liền đi tìm gà mái đạp ngay. Vừa đạp vừa mổ đầu gà mái làm gà mái trọc cả đầu. Vì thế nên bài thuốc này mới có tên là “Thốc kê hoàn”.
Trung Quốc thời phong kiến còn nhiều huyền thoại tương tự. Đã là huyền thoại thì hư hư thực thực, có khi ly kỳ, nhiều chuyện về thuốc hết sức… kinh dị, như chuyện: sâm thử. Cho con chuột ăn sâm rồi lấy bào thai của nó để làm thuốc. Rồi bao nhiêu kỳ hoa, dị thảo nữa…
Ở Việt Nam, có lẽ nổi tiếng nhất là loại thuốc Minh Mạng thang, với “Nhất dạ ngũ giao sinh ngũ tử”, rồi “Lục dạ ngũ giao sinh ngũ tử”… Từ bài thuốc có thật dùng cho vua Minh Mạng, người ta huyền thoại hóa nó, thêu dệt những ly kỳ. Gần đây có những nghiên cứu cho thấy, toa thuốc Minh Mạng là có thật, được xây dựng trên bài thuốc Quy tỳ thang. Nghiên cứu cũng cho thấy, bài thuốc này là thuốc bổ, nâng cao thể trạng, trong đó có tăng cường sức khỏe tình dục cho vua.
Ngày nay, hầu như đàn ông nào cũng ngâm cho mình một hũ rượu thuốc “ông uống bà khen”. Thuốc được dùng phổ biến: sâm, nhung, dâm dương hoắc, nhục thung dung, sâm cau, tỏa dương, mật gấu, câu kỷ tử, ba kích… Nhiều động vật cũng được dùng: pín dê, tắc kè, cá ngựa, rắn…
Thảo dược có tác dụng: bổ thận, cường dương, sinh tinh là có thật (Viagara chỉ có tác dụng cường dương vì giúp máu vào thể hang). Tuy nhiên, dùng thế nào phải có sự tư vấn của thầy thuốc giàu kinh nghiệm, bởi nếu không sẽ bị tác dụng ngược.
Một số thảo dược tiêu biểu
Nhục thung dung từ hàng ngàn năm nay đã được tôn vinh như một loại “thần dược” của đấng mày râu. Loài thảo dược kỳ lạ này vốn là một loại nấm đặc biệt, chỉ mọc lên từ những chỗ mà tinh dịch của con ngựa bạch đực rớt xuống khi giao phối với ngựa cái…
Nhục thung dung
Theo Đông y, nhục thung dung có vị ngọt, mặn, tính ấm; vào 2 kinh thận, đại tràng; có tác dụng bổ thận, ích tinh, nhuận táo, hoạt tràng. Chủ trị nam giới liệt dương, nữ giới không có thai, đới hạ, băng lậu, lưng gối lạnh đau, cơ bắp không có sức, huyết khô tiện bí.
Sách “Nhật Hoa Tử bản thảo” viết: “Nhục thung dung nhuận ngũ tạng, trưởng cơ nhục, ấm lưng gối”. Sách “Trung Dược Học” viết: “Nhục thung dung bổ thận dương, ích tinh huyết, nhuận trường, thông tiện”. Sách “Đông Dược học thiết yếu” viết: “Nhục thung dung bổ thận dương, thông nhuận đường ruột”…
Các kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, hàm lượng hoạt chất sinh học trong nhục thung dung rất phong phú. Theo “Từ điển các vị thuốc dưỡng sinh hiện đại” thì nhục thung dung có chứa các chất như: boschnaloside, orobanin, 8- epilogahic acid, betaine, nhiều loại axít hữu cơ và trên 10 axít amin.
Những chất này có tác dụng kiềm chế quá trình lão suy và kéo dài tuổi thọ, tăng thể lực, tăng cường khả năng miễn dịch, có tác dụng hạ huyết áp ở mức độ nhất định và có tác dụng như một loại hoóc- môn sinh dục.
Do vậy, nhục thung dung là vị thuốc bổ thận với cả nam lẫn nữ.
Đỗ trọng (Eucomia ulmoides Oliv.) thuộc họ Đỗ trọng (Eucommiaceae). Vị thuốc này được ghi đầu tiên ở sách Bản kinh . Còn có tên là Mộc miên vì trong vỏ có chất sợi tơ bạc.
Bản thảo cương mục của Danh y Lý Thời Trân (thời nhà Minh, Trung Quốc) có chép: “Bàng Nguyên Anh kể lại: xưa có người thiếu niên mới lấy vợ bị bệnh yếu chân không đi được, uống các thuốc không khỏi, sau đó lương y Tô Lãm bắt mạch đoán rằng bệnh đó do thận hư, cho uống đỗ trọng 10 ngày là khỏi”.
Kết quả nghiên cứu dược lý học hiện đại cho thấy, đỗ trọng có tác dụng hạ huyết áp, giảm cholesterol trong huyết thanh, làm giãn mạch, tăng lưu lượng máu trong động mạch vành tim; làm hưng phấn hệ thống tuyến vỏ thượng thận - tuyến yên, ức chế cơn co tử cung, lợi niệu, trấn tĩnh, cải thiện khả năng sinh hoạt tình dục.
Thục địa có công dụng tư âm, dưỡng huyết, bổ Can, ích Thận, ích tinh, bổ tủy, tuấn bổ chân âm, kèm bổ huyết. Thục địa là vị thuốc chủ lực của nhiều bài thuốc bổ thận cho những trường hợp vô sinh, cả nam lẫn nữ, tăng cường sức khỏe nói chung, sức khỏe tình dục nói riêng.
Địa hoàng có tên khoa học: Rehmania glutinosa (Gaerth). Họ Hoa mõm chó (Scrophulariaceae). Sinh địa là thân rễ phơi hay sấy khô của cây địa hoàng; còn thục địa được chế biến từ sinh địa theo dạng đồ, nấu chín.
Theo GS.TS. Đỗ Tất Lợi, sinh địa và thục địa đều là thần dược (thuốc quý rất tốt) để chữa bệnh về huyết, nhưng sinh địa thì mát huyết, người nào huyết nhiệt nên dùng, thục địa ôn và bổ thận, người huyết suy nên dùng.
Theo tài liệu cổ, thục địa vị ngọt, tính hơi ôn vào 3 kinh: Tâm, Can, Thận. Có tác dụng nuôi thận, dưỡng âm, bổ thận, làm đen râu tóc, kinh nguyệt không đều, tiêu khát, âm hư, ho suyễn.
Y học hiện đại nhận thấy, địa hoàng (sinh địa, thục địa) có tác dụng: hạ đường huyết, làm mạnh tim, hạ huyết áp, bảo vệ gan, lợi tiểu, cầm máu và tác dụng lên một số vi trùng nên có tác dụng kháng viêm...
Ở y học cổ truyền, thục địa là vị thuốc chủ yếu để bổ Thận, thuốc tốt nhất để dưỡng âm.
DÙNG 3 VỊ NHỤC THUNG DUNG, THỤC ĐỊA, ĐỖ TRỌNG:
BS. NGUYỄN PHÚ LÂM
